Πόσες φορές έχουμε νιώσει να μας πνίγει το δίκιο? Να μας βγάζει εκτός εαυτού η αδικία? Να θεωρούμε μια πράξη αυτονόητη από την στιγμή που έχουμε κάθε δικαίωμα να την κάνουμε? Εκτός από τις διάφορες άλλες ποινικά κολάσιμες πράξεις στις οποίες μπορούμε να προβούμε αν λάβουμε τον νόμο στα χέρια μας, θα έχουμε κάνει και το έγκλημα της Αυτοδικίας.
Συγκεκριμένα κατ΄ άρθρο 331 Π.Κ. «Όποιος ασκεί αυθαίρετα αξίωση σχετική με δικαίωμα που ή το έχει πραγματικά ή από πεποίθηση το οικειοποιείται, τιμωρείται με κράτηση έως έξι (6) μήνες ή με πρόστιμο έως τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ. Η ποινική δίωξη ασκείται μόνο ύστερα από έγκληση.». Το άρθρο 331 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.3δ άρθρου 24 Ν.4055/2012,ΦΕΚ Α 51/12.3.2012. `Εναρξη ισχύος 2 Απριλίου 2012.
Αυτοδικία διαπράττει όποιος ασκεί ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ αξίωση, σχετική με δικαίωμα, που έχει πραγματικά ή νομίζει ότι έχει και η ποινική δίωξη ασκείται μόνον κατόπιν (έγκαιρης) έγκλησης του παθόντος.
Με άλλα λόγια, η αυτοδικία συντελείται κάθε φορά που κάποιος, αν και έχει δικαίωμα, δεν ακολουθεί τον δρόμο της Δικαιοσύνης αλλά επιλέγει να κατοχυρώσει το δικαίωμά του με άλλα μέσα. Αυτό βέβαια προϋποθέτει το αξιούμενο δικαίωμα να είναι δικαστικώς επιδιώξιμο, δηλαδή να παρείχε τη δυνατότητα προσφυγής στη δικαστική οδό.
Η ποινική δίωξη κατά αυτού που έπραξε την αυτοδικία ασκείται μόνο κατόπιν εγκλήσεως αυτού που έχει έννομο συμφέρον και που θεωρεί πως έπαθε βλάβη από την πράξη. Σε περίπτωση μη υποβολής ή μη έγκαιρης υποβολής (παρέλευση τρίμηνου από της τέλεσης της ή από του χρόνου της γνώσης τέλεσης της και του δράστη της) η ποινική δίωξη κηρύσσεται απαράδεκτη ή παύει οριστικά αντίστοιχα, με υποβολή σχετικού αυτοτελούς ισχυρισμού του κατηγορουμένου.