Το Συνταγματικό Δικαίωμα της Κατοικίας

MEPOΣ ΔEYTEPO του Συντάγματος

Aτoμικά και κoινωνικά δικαιώματα

Άρθρo 9 του Συντάγματος

Παράγραφος 1: « H κατοικία τoυ καθενός είναι άσυλo. H ιδιωτική και oικoγενειακή ζωή τoυ ατόμoυ είναι απαραβίαστη. Kαμία έρευνα δεν γίνεται σε κατoικία, παρά μόνo όταν και όπως oρίζει o νόμoς και πάντoτε με την παρoυσία εκπρoσώπων της δικαστικής εξoυσίας.

Παράγραφος 2: Oι παραβάτες της πρoηγoύμενης διάταξης τιμωρoύνται για παραβίαση τoυ oικιακoύ ασύλoυ και για κατάχρηση εξoυσίας και υπoχρεoύνται σε πλήρη απoζημίωση τoυ παθόντoς, όπως νόμoς oρίζει.»

                                ******************************************************

                         Στο Δεύτερο Μέρος του Συντάγματος των Ελλήνων, όπως αυτό έχει αναθεωρηθεί, εξασφαλίζονται τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματά μας, τα οποία αποτελούν εκ του Νόμου προστατευόμενα και αναφαίρετα δικαιώματα όλων των πολιτών.

                        Στις παραγράφους του άρθρου 9 θεσπίζεται το δικαίωμα της κατοικίας και οι έννομες συνέπειες που επιρρίπτονται αυτομάτως σε όσους το παραβιάζουν.

                       Συγκεκριμένα, το Σύνταγμα αντιμετωπίζει την κατοικία του καθενός ως άσυλο. Κανένας, λοιπόν, δεν έχει το δικαίωμα να εισέλθει στην οικία κάποιου και να διαταράξει την προσωπική και οικογενειακή του ζωή δίχως την συναίνεσή του. Η μοναδική εξαίρεση που προβλέπεται είναι, εφόσον πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις του Νόμου, τηρούνται όλοι οι νόμιμοι τύποι και υπάρχει παρουσία εκπροσώπων της Δικαστική Εξουσίας (συνήθως Εισαγγελέας ή Αντιεισαγγελέας). Σε κάθε αντίθετη περίπτωση, έχουμε να κάνουμε με παράνομες ενέργειες, ποινικά κολάσιμες, που δημιουργούν αστικές αξιώσεις για αποζημίωση.

                      Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, το πρόσωπο έχει ως κατοικία τον τόπο της κύριας και μόνιμης εγκατάστασής του. Κανένας δεν μπορεί να έχει συγχρόνως (υπό την έννοια της μόνιμης εγκατάστασης) περισσότερες από μία κατοικία (άρθρο 51 Α.Κ.). Υπό τον ορισμό αυτό, κατοικία είναι ο τόπος τον οποίο ορισμένο φυσικό πρόσωπο κατέστησε, με την πραγματική του εγκατάσταση, σταθερό κέντρο των βιοτικών σχέσεών του. Σε άλλες διατάξεις η κατοικία προσλαμβάνει την έννοια της οικιακής ή επαγγελματικής στέγης, δηλαδή του στεγασμένου χώρου, τον οποίο ένα πρόσωπο χρησιμοποιεί για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητάς του (άρθρα 588 και 1183 Α.Κ. και 122 ΚΠολΔ ).Για τον φορολογικό νομοθέτη η κύρια κατοικία λαμβάνεται υπ' οψιν με εισοδηματικά κριτήρια και έχει περισσότερο την έννοια της μόνιμης οικογενειακής εγκατάστασης με δικαίωμα ιδιοκτησίας.

                          Σύμφωνα τώρα, με τη διάταξη του άρθρου 5 Ν. 3714/2008 θεσπίσθηκε η απαγόρευση επιβολής κατάσχεσης για ικανοποίηση απαιτήσεων πιστωτικών ιδρυμάτων και εταιριών παροχής πιστώσεων, καθώς και των εκδοχέων των απαιτήσεων αυτών, από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες επί ακινήτου του οφειλέτη που αποδεδειγμένα αποτελεί τη μοναδική κατοικία του, εφόσον: α. η απαίτηση της τράπεζας, στο σύνολό της, όπως βεβαιώνεται στο σχετικό τίτλο εκτέλεσης, δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων ευρώ, β. δεν έχει εγγραφεί με τη συναίνεση του οφειλέτη επί ακινήτου του προσημείωση ή υποθήκη υπέρ της τράπεζας, γ. ο οφειλέτης τελεί σε αποδεδειγμένη αδυναμία να εκπληρώσει τη συμβατική του υποχρέωση και δ. ο οφειλέτης έχει ασκήσει την προβλεπόμενη από την διάταξη αυτή ανακοπή εμπρόθεσμα.

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΣΥΛΟΥ

ΤΟ, ΚΑΤ’ ΕΞΑΙΡΕΣΗ, ΕΠΙΤΡΕΠΤΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΕΡΕΥΝΑΣ

Ποιοι νόμοι προβλέπουν την κατ’ οίκον έρευνα;

*253-256 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας

*929 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας

*11 του Κώδικα Είσπραξης Δημόσιων Εσόδων

*Ν.703/1977

ΤΟ ΑΡΘΡΟ 253[1] ΤΟΥ Κ.Π.Δ. αναφέρεται στις προϋποθέσεις της έρευνας.

 Προβλέπεται:                  i)στο πλαίσιο της ανάκρισης

                                     ii)επί κακουργημάτων και πλημμελημάτων

                                     iii)και αν μπορεί δικαιολογημένα να υποτεθεί πως μόνο με το   μέσο αυτό είναι δυνατή η πραγμάτωση του σκοπού.

Εκτός από τις γενικές προϋποθέσεις του αρθ. 253, ισχύουν και κάποιες επιπρόσθετες, οι οποίες προβλέπονται στο άρθρο 254,[2] όταν πρόκειται για νυχτερινή κατ’ οίκον έρευνα. Στην παράγραφο 1 απαριθμούνται περιοριστικά οι τέσσερις περιπτώσεις επιτρεπτού της νυχτερινής κατ’ οίκον έρευνας , και στην παράγραφο 2 ορίζεται η διάρκεια της νύχτας.

Συγκεκριμένα, οι τέσσερις περιπτώσεις νυκτερινής έρευνας είναι οι εξής:

1. Αν πρόκειται να συλληφθεί πρόσωπο που διώκεται νόμιμα. Δηλαδή, αν έχει εκδοθεί εις βάρος του ένταλμα συλλήψεως ή προφυλακίσεως και η έρευνα γίνεται ακριβώς για αυτόν τον σκοπό (και όχι για άλλη έρευνα).
2. Αν πιαστεί αυτόφωρα να κάνει κακούργημα ή πλημμέλημα. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν απαιτείται διεξαγωγή ανάκρισης. Μόνο έγκυρη υποβολή εγκλήσεως, αν το έγκλημα είναι κατ’ έγκληση διωκόμενο.
3. Αν παίζονται επαγγελματικά τυχερά παιχνίδια ή ασκείται επαγγελματικά ακολασία

=>  Αυτό που πρέπει να σημειωθεί και να τονιστεί είναι ότι σε κάθε περίπτωση παραβίασης ή προσπάθειας παραβίασης των δικαιωμάτων μας οφείλουμε να ακολουθήσουμε την νόμιμη οδό και να ζητήσουμε την Έννομη Προστασία των Δικαστηρίων και των Αρχών και όχι να καταφεύγουμε πράξεις οι οποίες αποτελούν ποινικά αδικήματα. (π.χ. Αυτοδικία  άρθρο 331 Π.Κ)

------------------------------------------------------------------------------

[1] άρθρο 253 Κ.Π.Δ:Προϋποθέσεις για τη διενέργεια έρευνας.

Αν διεξάγεται ανάκριση για κακούργημα ή πλημμέλημα, έρευνα διενεργείται όταν μπορεί βάσιμα να υποτεθεί ότι η βεβαίωση του εγκλήματος, η αποκάλυψη ή η σύλληψη των δραστών ή τέλος η βεβαίωση ή η αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί ή να διευκολυνθεί μόνο με αυτήν.

[2] 254 του Κ.Π.Δ.:1.Η νυχτερινή έρευνα σε κατοικία επιτρέπεται στις παρακάτω περιπτώσεις και μόνο  στον εισαγγελέα, στον ανακριτή, στους ειρηνοδίκες ή στους πταισματοδίκες και, αν αυτοί δεν υπάρχουν ή κωλύονται, στους αξιωματικούς της χωροφυλακής και της αστυνομίας πόλεων:

α)αν πρόκειται να συλληφθεί πρόσωπο που διώκεται νόμιμα

β)αν κάποιος συλλαμβάνεται επ’ αυτοφώρω να διαπράττει μέσα στην κατοικία κακούργημα ή πλημμέλημα

γ)αν γίνεται συγκέντρωση σε κατοικία που παίζονται κατ’ επάγγελμα τυχερά παιχνίδια ή η κατοικία χρησιμοποιείται ως τόπος κατ’ επάγγελμα ακολασίας

δ)αν πρόκειται για χώρους που είναι σ’ όλους προσιτοί τη νύχτα.

2.Η διάρκεια της νύχτας ορίζεται: από τις 8 το βράδυ ως τις 6 το πρωί για το διάστημα από την 1η Οκτωβρίου έως τις 31 Μαρτίου, και από τις 9 το βράδυ έως τις 5 το πρωί για το διάστημα από την 1η Απριλίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου.